«داروهای آنتی هیستامین»
هیستامین : بیشتر در پوست و ریه و دستگاه گوارش – محل تولید و ذخیره در بافت : ماست سل – محل ذخیره در خون : بازوفیل
علت آلرژی : آزادسازی هیستامین از ماست سل ها یا بازوفیل ها درنتیجه ی واکنش بین آنتی ژن و آنتی بادی و برهم کنش هیستامین با گیرنده های مربوطه
مواد آلرژن : گوجه، بادمجان، میوه های تابستانی (خربزه و انگور)، گردوخاک، صدف، نیش حشرات، برخی داروها مثل خانواده پنی سیلین ها
ü گیرنده های سطح ماستوسیت و بازوفیل IgE اند. با برهمکنش آلرژن با IgE غشا، غشا سوراخ شده و به محض آزادسازی هیستامین، علائم حساسیت شروع میشود که از یک خارش ساده تا شرایط کشنده مثل شوک آنافیلاکتیک متغیر است.
واکنش های آلرژیک بر اساس علائم : بسیار ساده : خارش و سرفه متوسط: کهیر، ادم، آنژیوادم حاد: شوک آنافیلاکتیک
ü پس از آزادسازی هیستامین از گیرنده های H1,H2 باعث ایجاد علائم میشوند. گیرنده های دیگری هم برای هیستامین در بدن هست ولی این دو مهم ترند.
تفاوت H1 و H2 : تمام واکنش های حساسیتی به دنبال واکنش هیستامین با گیرندهH1 است. H2 بیشترین پراکندگی را در سیستم گوارش دارد و نقش اصلی آن آزادسازی اسیدمعده است. برهمکنش هیستامین با گیرندهH2خود باعث آزادسازی اسیدمعده میشود.اما درسایربخش های بدن پراکندگی H1 بیشتراست.
· داروهایH1 بلاکر: کاهش علائم حساسیت – بنام آنتی هیستامین میشناسیم.نام اصلی:H1 آنتاگونیست( برگیرنده H1 قرارگرفته تامانع عمل هیستامین برآن شود)
تقسیم بندی داروهای آنتی هیستامین : 2 دسته : 1- نسل قدیم 2- نسل جدید
اساس تقسیم بندی : میزان خواب آوری – داروهای نسل اول میزان خواب آوری بیشتر و کارایی بیشتری دارند.
· 1-داروهای نسل اول : دیفن هیدرامین – دیمن هیدرینات – کلرفنیرآمین – پرومتازین – سیپروهپتادین – کلماستین – کتوتیفن – سیتریزین – هیدروکسیزین
هرکدام از این داروها در یکسری علائم حساسیتی بهتر جوابگو هستند.
هیدروکسیزین : برای خارش استفاده می شود – مثل بیماری ویروسی آبله مرغان که در تابستان و درکودکان شیوع بیشتر دارد.
دیفن هیدرامین و سیتریزین : آریزش و سرفه مکرر | کلرفنیرامین و دیفن هیدرامین : در شربت و قرص های سرماخوردگی
سیپروهپتادین : افزایش اشتها بویژه در کودکان با BMI پایین – موجود در شربت های راسیپ و ویتان – کمتر نقش آنتی هیستامینی دارد و بدلیل خواب آلودگی زیاد در کودکان زیر 4 سال استفاده نشود.
کتوتیفن ( زادیتن ) : در سرفه های مکرر و خشک | دیفن هیدرامین و پرومتازین به عنوان بی حس کننده موضعی هم کاربرد دارند.
کلرفنیرآمین،کلماستین، پرومتازین: به صورت تزریقی در بازار دارو- زمانی که علائم حساسیت شدید است یا برای شوک آنافیلاکتیک استفاده می شوند.
ü کاربردی ترین دارو در شوک آنافیلاکتیک : اپی نفرین که بصورت زیرجلدی تزریق میشود و همزمان با آن از یک آنتی هیستامین تزریقی مثل کلرفنیرامین، کلماستین، پرومتازین یا دیفن هیدرامین تزریقی استفاده می شود.
داروهای آنتی هیستامین گاهی اثر ضدتهوع و استفراغ دارند خصوصا برای تهوع ناشی از حرکت. تحریک گیرندهH1 توسط هیستامین در هسته وستیبولار گوش باعث تهوع میشود که دراین نوع تهوع فقط آنتی هیستامین میتواند کمک کند. داروی اختصاصی تهوع ناشی از حرکت دیمن هیدرینات است.
داروهای آنتی هیستامین گاهی برای رفع اختلال خواب موثرند.
در بیماری پارکینسون دلیل لرزش، عدم تعادل بین دوپامین و استیل کولین است. تجویز داروی آنتی هیستامین باعث کاهش استیل کولین و کاهش لرزش می شود.
ü نکته : آنتی هیستامین ها چون باعث خواب آلودگی و کاهش رفلکس میشوند، هنگام رانندگی و انجام کارهای نیازمند به دقت زیاد نباید مصرف شوند.
در کودکان زیر6 ماه به هیچ وجه آنتی هیستامین تجویز نشود چون نوزاد به علت خواب آلودگی احساس نیاز به شیر پیدا نمیکند و باعث افت قندخون او می شود.
امن ترین آنتی هیستامین سیتریزین است و درکودکان زیر1سال به هیچ عنوان دیفن هیدرامین توصیه نمی شود و برای سرماخوردگی از سیتریزین استفاده میکنند.
درکودکان آژیته و بی قرار هم دیفن هیدرامین توصیه نمیشود.
· 2- داروهای نسل دوم: فکسوفنادین – ترفنادین – لوراتادین – خواب آوری کمتر و کارایی کمتر دارند.
کرومولین سدیم : بیشتر به صورت قطره موجود است – در فرد دارای علائم آلرژی مثل آبریزش بین که در یک فصل خاص تشدید میشود این دارو باعث پایداری غشای ماست سل ها و بازوفیل ها شده و مانع آزادسازی هیستامین می شود.
